​Vorige week hebben minister Hugo de Jonge van BZK en minister Christianne van der Wal voor Natuur en Stikstof de handreiking 'Groen in en om de Stad' gepubliceerd. Deze publicatie geeft gemeenten en provincies adviezen om groen volwaardig mee te nemen in de planvorming van nieuwe woonwijken én het bestaande bebouwde gebied. Ook voor groenprofessionals biedt de handreiking voordelen: je kunt gemeenten ondersteunen met advies en natuurlijk in de uitvoering en het beheer.

De handreiking is tot stand gekomen in opdracht van de ministeries van BZK en LNV onder leiding van Arcadis, & Flux en in samenwerking met diverse gemeenten, provincies en groen- en natuurorganisaties. Ook Koninklijke VHG is betrokken geweest. Het draagt in grote mate bij aan ons strategische speerpunt om te komen tot groennormen.

Voldoende ruimte voor groen

Het belang van voldoende ruimte voor groen in en om de stad wordt steeds groter. Voor gemeenten is dit een uitdagende puzzel waarbij men rekening moet houden met een groeiende bevolking en de bijbehorende woningbouwopgave. De handreiking Groen in en om de Stad biedt een integrale ruimtelijke benadering. De publicatie gaat in op verschillende schaalniveaus zoals de straat, de buurt, de wijk, de stad en de regio. Hierbij wordt er gestuurd op de diverse kwaliteiten en functies van groen. Het gaat hier om een set van harde kwantitatieve eisen en kwalitatieve eisen, waarbij rekening wordt gehouden met schaalniveaus, nieuwbouw en bestaande bouw, openbaar en privaat terrein en ruimte voor lokaal maatwerk. De toepassing van de handreiking is vrijwillig. Gemeenten en provincies kunnen hier zelf op hun eigen tempo mee aan de slag.

Kosten en opbrengsten

In de financiële verkenning zijn drie scenario's onderzocht. Bij elk scenario werd gekeken naar de kosten en opbrengsten van de groenopgave in de stad. De resultaten laten zien dat het grootste deel van de opbrengsten een grote maatschappelijke meerwaarde heeft, ondanks het feit dat een deel van de opbrengsten niet in geld is uit te drukken. De maatschappelijke kosten van 'niets doen' zijn op lange termijn veel groter dan de investeringen die nodig zijn. Een koppeling met andere opgaven in de leefomgeving, waaronder ingrepen rondom de energietransitie en groot onderhoud of vervanging van riolering, kan leiden tot een kostenbesparing.

Wat kun je ermee?

De handreiking biedt gemeenten een goed hulpmiddel om een (nul)scan uit te voeren, die inzicht geeft in de staat van het totale groenareaal van de gemeente, ook in relatie tot het eigen groenbeleid. Dit helpt om de volgende groene stap te bepalen. VHG-leden kunnen hen daarbij ondersteunen met advies en natuurlijk in de uitvoering en het beheer. De handreiking kan op maat en flexibel ingezet worden. Er is een mogelijkheid om een eigen invulling te geven aan groenpercentages en (aanvullende) kwalitatieve eisen en/of parameters. Maar men kan ook de standaard borgingssystematiek uit de publicatie gebruiken.

Status en vervolg

​De handreiking is in een kort tijdsbestek opgesteld en wordt nog verder ontwikkeld. Uiteraard is er ruimte voor feedback van gebruikers. De komende tijd wordt er verder getest in de praktijk. Gemeenten worden uitgenodigd om ermee aan de slag te gaan! Doel is hieruit te leren: waar lopen we tegenaan? Waar zijn aanscherpingen nodig, enzovoorts. Verschillende gemeenten hebben al interesse getoond. Als Koninklijke VHG blijven we nauw betrokken bij de doorontwikkeling en uitvoering.

De handreiking is te vinden op de website van Rijksoverheid.

Naar de handreiking​