Om de transitie naar schoon en emissieloos te werken in 2035 te realiseren, is samenwerking tussen overheid en marktpartijen essentieel. Tijdens een werkbezoek van de Staatssecretaris Openbaar Vervoer en Milieu Chris Jansen over Zero-Emissie in de Rotterdamse haven werd deze uitdaging besproken met de deelnemers van De Groene Koers, waarbij ook Koninklijke VHG is aangesloten. Gespreksonderwerpen waren de randvoorwaarden die nodig zijn om emissieloos werken op grote schaal mogelijk te maken. Koninklijke VHG, als onderdeel van de Groene Koers, onderstreepte bij dit werkbezoek het belang en de impact van deze transitie voor de groensector en pleitte voor maatregelen. Naast de staatssecretaris waren ook Frederik Zevenbergen (Gedeputeerde Provincie Zuid-Holland) en Vincent Lokin (Bestuurslid Unie van Waterschappen) aanwezig.
Aanleiding: Samen Werken aan de Groene Koers
Tijdens het werkbezoek werd door de Groene Koers voor Bouw, Infra en Groen inzicht gegeven in de werkzaamheden in de haven, waarbij deels al emissieloos wordt gewerkt. Dit project illustreert de ambitie om tot emissiereductie te komen. In samenwerking met en via kennisdeling tussen overheid, marktpartijen, kennisinstellingen en andere initiatiefnemers initiëren we projecten om daadwerkelijk tot emissiereductie te komen. Ondanks de inzet blijft het aantal gemeenten dat hieraan deelneemt achter en dit belemmert de noodzakelijke transitie. Op deze essentiële randvoorwaarden moet actie worden ondernomen en dat begint met het verkrijgen van meer inzicht. Marc van Rosmalen, directeur van Koninklijke VHG bepleitte dan ook onderzoek om te weten te komen welk materieel op welke plek noodzakelijk is. Het zou prettig zijn daarin samen op te trekken. Waar moet het en waar is de wens om meer te doen? Met een kaart kunnen we veel beter invulling geven aan de inzet van ZE-materieel. Is het mogelijk om daar onderzoek naar te doen? Staatssecretaris Jansen kon op dat terrein geen harde toezeggingen doen, maar gaf wel aan dat de verfijning van de Nota Ruimte mogelijkheden biedt, omdat we in overleg met provincies en gemeenten gericht naar locaties gaan en er direct een beeld is over de emissies in Natura 2000-gebieden. Een ander spoor loopt volgens de bewindspersoon via Europa.
De Knelpunten: Randvoorwaarden Onder Druk
Tijdens het werkbezoek werden vijf kritieke randvoorwaarden besproken die de overstap naar emissieloos werken vertragen. Geharmoniseerd beleid bij opdrachtgevers ontbreekt, waardoor de vraag naar emissieloos materieel onvoldoende groeit. Zonder concrete en duurzame uitvragen van opdrachtgevers en de bereidwilligheid hiervoor te betalen blijft de hele keten stilvallen. Een andere belangrijke belemmering is de beperkte beschikbaarheid en hoge kosten van emissieloos materieel, omdat fabrikanten pas grootschalig produceren als er voldoende marktvraag is. Ook de infrastructuur voor het opladen van materieel blijft achter door netcongestie en trage regelgeving, wat leidt tot extreem hoge kosten op bouwlocaties zonder goede stroomvoorziening.
Oproep aan de Overheid: Versnellen van de Transitie
De Groene Koers roept de overheid op om emissieloos uitvragen door opdrachtgevers te stimuleren. Dit kan bijvoorbeeld door actieve beleidsmaatregelen, ondersteuning van duurzame aanbestedingen en het instellen van een ingroeipad voor gemeenten. Daarnaast is extra financiële ondersteuning nodig om de transitie haalbaar te maken. Ten slotte wordt gevraagd om beter inzicht in de impact van Natura 2000-gebieden op de vraag naar emissieloos materieel, zodat hierop beter kan worden gestuurd. Koninklijke VHG en de andere marktpartijen willen koers houden, maar om de doelstellingen te halen is het cruciaal om deze knelpunten gezamenlijk op te lossen.
